Poland: The nation and its faith
| Poland: The nation and its faith
“O Holy Maid, who Częstochowa’s shrine Though it is an obvious remark that not each and every Pole is Catholic, it nonetheless holds true that the equation Polish equals Catholic is as valid as the mental association that Russian means Orthodox Christian (with the same reservations that some Russians are not Orthodox Christians, some are atheists). Even non-Catholic Poles remain mentally Catholic just as atheist Russians remain mentally Christian Orthodox, which fact many of them admit. Russian sociologists, by the way, hold the opinion that though in the Soviet Union Christianity was officially banned, still society at large (including devoted and ardent members of the communist party) lived by the Christian moral code; the same could be observed among Polish communists in the post-war period, among members of the communist party (with many of them having their children covertly christened and religiously raised). Among other things: divorce among party members, be it in Poland, be it in Russia or in any Soviet-dominated country of central Europe was either unthinkable or frowned upon. Poland emerged from prehistory into history through its christening. The year was 966, which has always been recognized by all political persuasions, beyond any doubt, as the beginning of the Polish state, as the beginning of Polish statehood; more: as the beginning of the Polish nation. In 1966, during the time of the existence of the People’s Republic of Poland, both the officially atheistic or at least a-religious state and the Catholic Church celebrated with pomp, even if separately, the Millennium of Polish statehood. Most citizens would participate both in the festive events held by the government or the party (which for all practical purposes was one and the same thing at that time) and by the Catholic Church. Though religious matters were constantly suppressed by the authorities, by the party, and though numerous ideological assaults were mounted against the Church and priesthood as such, in films, literature, on the radio, on television and in the press, it was precisely at that time that Polish cinematography produced its greatest motion pictures where patriotism, nationalism and the Catholic faith were given pride of place: you need only to think about the 1960 “The Teutonic Knights/Krzyżacy”[1] (to this day the greatest box office success!) or the 1973 “Deluge/Potop”[2] (taking third place at the box office). They impress the viewer with the solemn performance of “Mother of God/Bogurodzica” — the very first battle hymn of the Polish chivalry (the former) — and the breath-taking kneeling homage of the nation, paid to the icon of the Black Madonna in Częstochowa,[3] the national shrine (the latter). The equally popular 1973 movie “Desert and Wilderness/W pustyni i w puszczy” shows a Polish teenager, adamantly refusing to give up on his Catholic faith under threat of having his head cut off by belligerent Muslims in Africa, while the 1974 “The Promised Land/Ziemia obiecana”[4] contains a dramatic scene in which a sinful Catholic perjures himself, laying his hand on the picture of the Mother of God: the Jewish character who manoeuvres the Pole into swearing the oath takes this act as an honest statement because it would have boggled his mind to think that a Pole could lie face to face with the greatest holiness of his nation. All these motion pictures were shot during the time of state-sponsored atheism. Remarkably, Aleksander Ford, the director of “The Teutonic Knights” and Jerzy[5] Hoffman, the director of “The Deluge” were non-Catholic, not even Christian: they were Jewish. The 966 Christianization of Poland predated that of Rus’ (988), but occurred after that of present-day Czechia (known in the Middle Ages as Bohemia). It is of some interest to see how the three related Slavic nations responded to Christianity and how roughly the same creed shaped their history. Poles adopted the new faith via Czechia/Bohemia, i.e., from Rome, while Rus’ (present-day Ukraine, Belarus and Russia — at that time indistinguishable), from Byzantium. That fact marked the first great split between Poles and latter-day Russians/Ukrainians. Till this day Russians consider Poles traitors to the Slavic world, and it was no less a person than Austrian Chancellor Metternich (one of the architects of European continental peace settlement forged at the 1815 Vienna Congress), who famously said: Poland is a wedge that the Western world has driven into the Slavic world. The statement is warranted to a great degree: because of Catholicism Poles have always felt to be a part of the Western world and have always felt opposed to eastern Orthodox Rus’. Catholicism has not always gone hand in hand with the nation or its rulers. Barely a hundred years had passed from the Christianization of Poland, when a severe conflict between a Polish monarch, King Boleslaus the Bold, and Bishop Stanislaus of Cracow (the then-capital of Poland) erupted: the bishop was killed, in a church (!) by the king’s henchmen, as a result of which the monarch was banished from the country and died in exile. This event (1089) is reminiscent of the conflict between Pope Gregory VII and Emperor Henry IV (1077) or of Thomas Beckett’s death at the hands of King Henry II (1170). The causes of the enmity between the king and bishop are open to a variety of interpretations. During the time of the People’s Republic of Poland, this historical event was a bone of contention as far as its interpretation was concerned: the Polish Catholic Church kept venerating the murdered bishop as a symbol of opposition to the secular (immoral) authorities, while the communist party tried to foist the interpretation of the conflict as an example of a church high-ranking cleric betraying the interests of the state, nay, of the nation. It was at that post-war time that the communists sought to strip the Church of the influence that it exercised over the nation, so they restricted the clergy as much as they could, prompting the Primate of Poland, Cardinal Stefan Wyszyński,[6] to stand up to the authorities with the by now famous vociferous protest addressed to the government, ending with the words: “We [the Church] must not sacrifice the divine sacrum on the profane altar of Caesar [the state]. Non possumus [we cannot]” Rather than being killed like his spiritual predecessor Bishop Stanislaus, Cardinal Wyszyński was imprisoned for a few years. It was at that time that the Polish Catholic Church, absent the Polish nobility and gentry who had disappeared as a class and whose members had either fled the country in fear of communists or who been deprived of their economic and political leverage, assumed the role of the Polish nobility, the Polish aristocracy, the Polish gentry. And what an irony of history it was! The priests were for the most part recruited from the peasantry, i.e., the social class that according to Marxist tenets was to be liberated from the influence of the “opium of the people” and at the same time the social class that for centuries had been thought of by the nobility of not being capable of sustaining nationhood! At that post-war time, irrespective of whether you were a believer or not, so long as you were anti-communist (and most were), you naturally supported the Church, identified with the Church, and used the Church in your resistance against Marxism-Leninism, against atheists in the positions of power, against the party comrades imposed by Moscow, many of whom were Jewish. Religious instruction was banned from schools but was carried out by parishes. The voluntary attendance was nearly 100%; not because all parents were ardent believers: it was a form of protest, a form of expressing national identity, a sign of resistance — a pronounced, if silent, statement of non possumus. (By comparison, in today’s Poland, attendance at religious instruction, which meanwhile has been reintroduced in schools, has significantly dropped and continues to drop.) Imprisoned — or rather held under house arrest in various monasteries — Cardinal Wyszyński read (not for the first time in his life) Henryk Sienkiewicz’s[7] trilogy (historical novels about 17th-century Poland, whose cultural importance is comparable to those by Walter Scott in the English-speaking world), and while perusing The Deluge (a few years later made into the aforementioned successful film), he came upon the idea of preparing the nation for the millennium of Polish statehood. “The Deluge”, which heavily draws on historical fact, informs or reminds (as the case may be) the reader of the difficult times from Polish history when the country was inundated by a number of invaders while the nation was on the brink of extinction. It was at that time that Polish King John Casimir made a solemn and religious pledge to restore the greatness of Poland, including through a moral rebirth of the nation; it was in this novel that the reader was reminded of the role that the Częstochowa Monastery and especially of the role that the icon of the Black Madonna played at those difficult times (recall the kneeling homage paid to the icon as depicted in The Deluge. So, too, Cardinal Wyszyński came up with an idea of a moral crusade for the whole nation and the idea of making a moral pledge in the Częstochowa Monastery, which was duly performed with the attendance of a few hundred thousand people after Cardinal Wyszyński had been released from confinement due the post-Stalinist political thaw. “The confessional and the altar of the nation” — that’s how the Częstochowa Monastery was once defined by him, which corresponds to fact. It occupies the same place in the collective psyche of the nation as Santiago de Compostela for the Spanish or Lourdes for the French. Go to the monastery and you will see a bit larger than real-life size monument of Cardinal Wyszyński, kneeling in front of the shrine where the image of the Holy Virgin has been venerated by generations of Poles since 1382. If you get a closer look at the image, you will spot two scars on her right cheek, scars that the image is commonly known for and commonly recognized by. No, they are not part of an artistic design (no less a person than St Luke the Evangelist is said to be the painter): those scars were inflicted during a Hussite raid on the monastery. The Hussites were Czech — let us say — heretics, but the swords that made the scars were wielded by Polish hands! That shows us the many-faceted relationship between the nation and its Catholic faith.
Cardinal Wyszyński initiated a programme of moral renewal which he read from the defensive walls of the monastery to a few hundred thousand people gathered there. He repeated what King John Casimir had done in 1657, which in turn was described by Henryk Sienkiewicz in the above-mentioned historical novel, The Deluge. The moral crusade began in 1956 and was designed to end in 1966, the year of the millennium of Polish statehood. As part of that moral renewal, a copy of the Black Madonna was to be moved from parish to parish, nationwide, gathering local communities for prayer, which exasperated the authorities. Helpless, feeling that they were losing the battle for the nation’s collective soul, the communists seized the image. They arrested the icon! How did Cardinal Wyszyński respond? He had the empty frame carried from parish to parish, nationwide. The presence of the Black Madonna was never perceived as more palpable. Do you remember why King Henry VIII wanted to have Thomas More executed even though his erstwhile chancellor kept silent about the king’s antics? Because his silence spoke louder than words. The same here: the empty frame enhanced the presence of the Mother of God and consolidated the nation, while making the communists look ridiculous. The empty frame, with no image or rather icon inside, for the Black Madonna is an icon. It was brought to Poland from Rus’ (the part that is present-day Ukraine), which was Orthodox Christian. The northern territory between Poland and Rus’ was occupied by the Grand Duchy of Lithuania, a pagan political entity, that ruled over vast lands of otherwise Christian Rus’ after the latter had been partly destroyed, partly subjugated by many Tartar invasions. Lithuanian pagan dukes — mainly through dynastic marriages — managed to bring under their control what we know today as Belarus, almost all of Ukraine and huge chunks of today’s Russia. Lithuanian rulers were heathen almost till the end of the 14th century. As such, they were the target of religious-cum-ideological military raids carried out by the Teutonic Knights (a German military order), who had settled on a northern piece of Polish territory at the invitation of a Polish prince and had subjugated Old Baltic Prussians in the land that is today part of north-eastern Poland and makes up the whole of Russia’s Kaliningrad Region. The Lithuanian rulers also got caught in the ideological-cum-religious cross-hairs of the Polish Kingdom. Since the Teutonic Knights threatened both Poland and Lithuania, it was a good idea to combine the forces of the two states (along with all those vast Rus’ territories under Lithuanian rule!) to fend off the German assaults. By mutual consent, the grand duke of Lithuania became king of Poland (1386) on condition, of course, that he and his heathen subjects let themselves be baptized. A new body politic emerged, powerful enough to defeat the Teutonic Knights in a series of wars, of which the Battle of Grunwald (1410) described by Henryk Sienkiewicz in the novel The Teutonic Knights/Krzyżacy and skilfully shown in the movie under the same title became part of the nation’s collective psyche as iconic. The union between Poland and Lithuania (i.e., Lithuania and huge parts of Rus’ as mentioned above), which later consolidated in the form of the Polish-Lithuanian Commonwealth, meant that Catholicism made a further dent in the east and encroached somewhat on the Orthodox Christianity. With time, Lithuania developed a similar, typically Catholic devotion to the Mother of God, which materialized in the cult of a Marian icon in Vilnius, in the Chapel of Pointed Gateway/Ostra Brama. The cult was almost a one-to-one spiritual copy of the cult surrounding the Black Madonna in Częstochowa. Though the Polish rulers and the nobility were generally tolerant of other Christian denominations, the drive to bring Orthodox Christians to the common Roman fold was strong. A union of the churches (1596) was designed and implemented, by virtue of which Orthodox Christians, while preserving their rites, were to sever their relationship with Eastern churches and recognize the authority of the Pope in Rome. The so called Unite Orthodox Church came to life, which was yet another religious split in the russkiy mir — the Russian world: most of present-day Ukrainian nationalism and national identity derive from that church union or from that split: the Orthodox Church of eastern Rus’ with Moscow as the nascent organising principle of the russkiy mir (Kiev was then a provincial city within the Polish-Lithuanian Commonwealth) was confronted by the orthodox spin-off church, by Orthodox Russian Catholics. To compound the religious and ethnic tensions, constant Jesuit missions operating in eastern territories of the huge Polish-Lithuanian Commonwealth along with the numerous Jews operating on behalf of the magnates in their capacity of tax farmers, owners of mills and inns, land-lease holders, etc. brought about many uprisings of the Russian-speaking, Orthodox Ukrainians (though they were not known by that name then) and resulted in bloodbaths, slaughters, massacres and many acts of ethnic cleansing of the Polish colonizers and their Jewish fellow-travellers. The greatest “Ukrainian” rebellion broke out in 1648; soon, in 1655 Sweden invaded Poland from the north; that same year Russia attacked from the east; while Ukrainians came close to the town of Lublin, the Swedes occupied Cracow and Russians took Vilnius (capital of the Lithuanian part of the Commonwealth). As a result, the Polish state ceased to exist for all practical purposes (which was precisely the period described by Henryk Sienkiewicz and filmed by Jerzy Hofmann in The Deluge, as mentioned above). It was the Częstochowa Monastery that successfully militarily defied the Swedish siege and marked the beginning of, at first, the guerrilla and then regular war against the aggressors. This period strengthened Polish Catholicism enormously. Why? – Swedes as Lutherans found support among Lutheran, Calvinistic and other Protestant minorities in the Polish-Lithuanian Commonwealth. To put it bluntly: the religious minorities committed high treason. Some of them were expelled after the war. – Orthodox Christian “Ukrainians” became to be hated for their massacres; – Orthodox Christian Russians were disliked for their treacherous cooperation with the Swedes and support that they lent to “Ukrainians”; eventually huge chunks of eastern Polish territories (with Kiev) were surrendered by “Ukrainians” to Moscow; – Jews showed little to no loyalty to the Polish monarch: they enjoyed huge autonomy anyway, having their own parliament, and at any one time usually remained loyal to the current occupier. Thus Polishness came to mean Catholicism; Catholicism served Polishness best while external enemies and internal traitors were predominantly non-Catholic. In the following century, the Polish-Lithuanian Commonwealth could barely recover from the “deluge,” which gradually made it possible for its neighbours, especially Orthodox Russia and Lutheran/Calvinist Prussia to use the religious minorities inside the Commonwealth against the Commonwealth itself. Religious freedom was yesterday’s political trump card comparable to today’s interventions in the name of democracy or human rights. Those interventions from the neighbours carried out in the name of defending the rights of religious dissenters, too, consolidated the Catholic majority which began to perceive Orthodox Christians, Lutherans, Calvinists and Jews as alien and hostile bodies, always ready to cooperate with the external enemy. In a historically unprecedented chain of three consecutive events occurring between 1772 and 1795 (roughly concurrently with the time of the wars for American independence, and the French Revolution), the Polish-Lithuanian Commonwealth was methodically annihilated by Protestant Prussia, Orthodox Russia and the Catholic Hapsburg Empire, something reminiscent of the three hits that eventually liquidated Carthage, with this exception, however, that Carthage was conquered basically by one foreign entity. National uprisings filled the whole of the 19th century, directed now against Russia, now against Prussia, now against the Hapsburg Empire: all unsuccessful. Yet, they all consolidated the nation around Catholicism. Catholic priests were among the insurrectionists, often without the blessing of the official church; Catholic priests frequently acted as commanders of guerrilla units, and they often got killed at battle or were executed in public, as the case might be. The re-emergence of Polish statehood on a smaller territory as a result of the defeat of the three powers that had held a tight grip on Poland at the end of the First World War saw a reborn Polish state with a very large Jewish and Ukrainian minorities. The majority of the former did not even speak good Polish or did not speak Polish at all; the majority of the latter were intensely hostile towards the Polish state. Many — too many — of the former were members of subversive political organizations, especially of the “Polish” Communist Party (‘Polish’ in scare quotes since in reality it was more Jewish); many — too many — of the latter participated in terrorist organizations that carried out terrorist attacks, of which the assassination of a minister of internal affairs in Warsaw in broad daylight (1935) was the most notorious. When the Second World War erupted, Ukrainians would shoot at the back of Polish soldiers; during the years of German occupation, Ukrainians revelled in annihilating whole towns and villages inhabited by Poles — especially in Volhynia — with their cruelty shocking the battle-hardened, death-inflicting German SS-troopers. The end of the Second World War meant redrawing of state borders and ethnic resettlements, which rendered Poland to be almost a 100% Polish and 100% Catholic, ruled by a tiny minority of communists, partly Polish, partly Jewish, both groups atheistic, foisted on the nation by Stalinist Soviet Russia. With almost no religious minorities to speak of, with the lack of a national nobility, in the face of the Russian-cum-Jewish hostile takeover of the state, with no real legal political opposition, Catholicism found itself at its strongest. Let us say it again: it acted as the nation’s nobility, it acted as political opposition, it acted as a store of national values, it acted as a moral guide, it acted as a haven of spiritual comfort, it acted as a reminder of Poland’s glorious past. The election of the Polish pope and his first visit to Poland made people raise their heads; it also sparked a spiritual positive ferment. As it is said today, hundreds of thousands turned up at open-air holy masses in the few cities that the pope visited: people saw that they were the majority; individuals saw that they were not isolated; individuals saw that there were millions of like-minded people, that there were millions who were fed up with Marxism-Leninism. Naturally, the Solidarity Movement that broke out only a year later (1980, and eventually brought about the fall of communism) acted hand in hand with the Polish Catholic Church, with the clergy brokering many deals between the opposition and the government or the communist party. The top echelons of the Solidarity Movement contained many former communist Jewish activists and they, too, sought protection within the Church. In the four decades after the Second World War Poland may have been communist, and despite that fact it did not lose its collective Catholic soul. Christmas and Easter were solemnly celebrated while the radio and television dared not broadcast frivolous programmes or music during the Easter Triduum (which is not to say that there was anything remotely religious on offer). “Pan Tadeusz”, the national epic poem by the premier national bard, Adam Mickiewicz, was always mandatory reading. Children in state-run schools were required to learn by heart the several introductory lines to this poem, two of which read like this: “O Holy Maid, who Częstochowa’s shrine One might say, in today’s Poland Catholicism is dwindling. Yes, it is. The most shocking events occurred quite recently when, following the U.S. Supreme Court decision leaving abortion legislation to the states, thousands of young rabidly angry women in an act of protest stormed into churches, disrupting Holy Mass, because they held the church responsible for the very restrictive anti-abortion legislation. Yet, it is not without a reason that I mentioned the killing of Bishop Stanislaus at the behest of the Polish monarch or the scarring of the face of the Black Madonna by Polish hands. Such things have happened, happen and will continue to happen. Polish Catholics have been big sinners, adulterers, fornicators, murderers, blasphemers, you name it. If you take a close look, you might run away with wild conclusions. The moment you take a broad picture, you see the trend. Growing up, I remember thinking that atheism in the Soviet Union was as eternal as eternal the Soviet Union seemed to be. All of a sudden the Soviet Union was gone while the Russian Orthodox Christianity is seeing its revival. So, the broad picture remains: just as Russia’s spirit is Orthodox Christian (even if at times religion is suppressed or rejected) so Poland’s spirit is Catholic (with the same reservations). And Catholicism is not simply a Jewish plot to destroy the White race. [1] DVD with English subtitles. [2] DVD with English subtitles. [3] Częstochowa /chen-staw-KHAW-vah/ [4] DVD with English subtitles. [5] Jerzy /YEH-zhy/ [6] Wyszyński /vysh-IN-skee/ [7] Sienkiewicz /shyenk-YEH-veech/ |
„O Panno Święta, której sanktuarium częstochowskie Chociaż oczywista jest uwaga, że nie każdy Polak jest katolikiem, to jednak prawdą jest, że równanie Polak = Katolik jest równie ważne, jak mentalne skojarzenie, że Rosjanin oznacza prawosławnego chrześcijanina (z tymi samymi zastrzeżeniami, że niektórzy Rosjanie nie są prawosławnymi chrześcijanami, niektórzy są ateistami). Nawet niekatoliccy Polacy pozostają mentalnie katolikami, tak jak ateistyczni Rosjanie pozostają mentalnie prawosławnymi, co przyznaje wielu z nich. Nawiasem mówiąc, rosyjscy socjologowie uważają, że chociaż w Związku Radzieckim chrześcijaństwo było oficjalnie zakazane, to jednak ogół społeczeństwa (w tym oddani i żarliwi członkowie partii komunistycznej) żył według chrześcijańskiego kodeksu moralnego; to samo można było zaobserwować wśród polskich komunistów w okresie powojennym, wśród członków partii komunistycznej (wielu z nich ma dzieci potajemnie ochrzczone i religijnie wychowane). Między innymi: rozwód między członkami partii, czy to w Polsce, czy to w Rosji, czy w jakimkolwiek zdominowanym przez Sowietów kraju Europy Środkowej, był albo nie do pomyślenia, albo mile widziany. Polska wyszła z prehistorii do historii poprzez swój chrzest. Był rok 966, który zawsze był uznawany przez wszystkie polityczne przekonania, ponad wszelką wątpliwość, za początek państwa polskiego, za początek państwowości polskiej; więcej: jako początek narodu polskiego. W 1966 roku, w czasach PRL-u, zarówno państwo oficjalnie ateistyczne lub przynajmniej bezreligijne, jak i Kościół katolicki hucznie, choć osobno, obchodziły Tysiąclecie Państwowości Polskiej. Większość obywateli brała udział zarówno w uroczystościach organizowanych przez rząd lub partię (co praktycznie oznaczało wówczas jedno i to samo), jak i przez Kościół katolicki. Choć sprawy religijne były nieustannie tłumione przez władze, przez partię, i choć w filmach, literaturze, w radiu, telewizji i prasie dokonywano licznych napaści ideologicznych na Kościół i duchowieństwo jako takie, to właśnie w tym czas, kiedy polska kinematografia wyprodukowała swoje największe filmy, w których patriotyzm, nacjonalizm i wiara katolicka zajmowały pierwsze miejsce: wystarczy pomyśleć o „Krzyżakach/Krzyżakach” z 1960 roku [1] (do dziś największy sukces kasowy !) czy „Potop/Potop” z 1973 roku [2](zajmując trzecie miejsce w kasie). Imponują widzowi uroczystym wykonaniem „Bogurodzicy” — pierwszego hymnu bojowego polskiego rycerstwa (dawnego) — i zapierającym dech w piersiach klęczącym hołdem narodu złożonym ikonie Czarnej Madonny w Częstochowie [3] sanktuarium narodowe (to ostatnie). Równie popularny film z 1973 roku „Pustynia i pustynia/W pustyni iw puszczy” pokazuje polskiego nastolatka, który stanowczo odmawia wyrzeczenia się wiary katolickiej pod groźbą ścięcia mu głowy przez wojowniczych muzułmanów w Afryce, podczas gdy „Ziemia obiecana” z 1974 roku /Ziemia obiecana” [4]zawiera dramatyczną scenę, w której grzeszny katolik popełnia krzywoprzysięstwo, kładąc rękę na obrazie Matki Boskiej: żydowski bohater, który nakłania Polaka do złożenia przysięgi, traktuje ten czyn jako uczciwe wyznanie, bo zdumiałoby go, gdyby pomyślcie, że Polak mógłby leżeć twarzą w twarz z największą świętością swojego narodu. Wszystkie te filmy zostały nakręcone w czasach ateizmu sponsorowanego przez państwo. Co ciekawe, Aleksander Ford, reżyser „Krzyżaków” i Jerzy [5] Hoffman, reżyser „Potopu”, nie byli katolikami, nawet nie byli chrześcijanami: byli Żydami. Chrystianizacja Polski w 966 r. poprzedzała chrystianizację Rusi (988), ale nastąpiła po chrystianizacji dzisiejszych Czech (znanych w średniowieczu jako Czechy). Warto zobaczyć, jak trzy spokrewnione narody słowiańskie zareagowały na chrześcijaństwo i jak z grubsza to samo wyznanie ukształtowało ich historię. Polacy przyjęli nową wiarę przez Czechy, czyli z Rzymu, a Ruś (dzisiejsza Ukraina, Białoruś i Rosja — wówczas nie do odróżnienia) z Bizancjum. Fakt ten oznaczał pierwszy wielki rozłam między Polakami a współczesnymi Rosjanami/Ukraińcami. Do dziś Rosjanie uważają Polaków za zdrajców słowiańskiego świata, a nie kto inny jak austriacki kanclerz Metternich (jeden z architektów europejskiego kontynentalnego porozumienia pokojowego wykutego na kongresie wiedeńskim w 1815 r.) powiedział słynne słowa: Polska jest klinem, który świat zachodni wbił w świat słowiański. Stwierdzenie to jest w dużym stopniu uzasadnione: przez katolicyzm Polacy zawsze czuli się częścią świata zachodniego i zawsze czuli się przeciwni prawosławnej Rusi Wschodniej. Katolicyzm nie zawsze szedł w parze z narodem lub jego władcami. Zaledwie sto lat minęło od chrystianizacji Polski, gdy wybuchł ostry konflikt między polskim monarchą, królem Bolesławem Śmiałym, a biskupem Stanisławem z Krakowa (ówczesnej stolicy Polski): biskup został zabity w kościele ( !) przez popleczników króla, w wyniku czego monarcha został wygnany z kraju i zmarł na wygnaniu. To wydarzenie (1089) przypomina konflikt między papieżem Grzegorzem VII a cesarzem Henrykiem IV (1077) lub śmierć Tomasza Becketta z rąk króla Henryka II (1170). Przyczyny wrogości między królem a biskupem są otwarte na różne interpretacje. W czasach PRL-u to historyczne wydarzenie było kością niezgody interpretacyjnej: polski Kościół katolicki nadal czcił zamordowanego biskupa jako symbol sprzeciwu wobec władzy świeckiej (niemoralnej), podczas gdy Partia komunistyczna próbowała narzucić interpretację konfliktu jako przykład wysokiego rangą duchownego kościoła zdradzającego interesy państwa, ba, narodu. To właśnie w okresie powojennym komuniści starali się pozbawić Kościół wpływu, jaki wywierał na naród, więc ograniczyli duchowieństwo tak bardzo, jak tylko mogli, co skłoniło Prymasa Polski, kard. Stefana Wyszyńskiego, [6 ] przeciwstawić się władzy słynnym już krzykliwym protestem skierowanym do władz, kończącym się słowami: „Nam [Kościołowi] nie wolno poświęcać boskiego sacrum na świeckim ołtarzu Cezara [państwa]. Non possumus [nie możemy]” Kardynał Wyszyński nie został zabity, jak jego duchowy poprzednik bp Stanisław, ale trafił do więzienia na kilka lat. W tym czasie polski Kościół katolicki, pod nieobecność zaginionej jako klasa polskiej szlachty i szlachty, której członkowie albo uciekli z kraju w obawie przed komunistami, albo zostali pozbawieni ekonomicznego i politycznego wpływu, przyjął rolę polska szlachta, polska arystokracja, polska szlachta. I jaka to była ironia historii! Kapłani byli w większości rekrutowani spośród chłopstwa, czyli warstwy społecznej, która zgodnie z założeniami marksistowskimi miała zostać wyzwolona spod wpływu „opium ludu”, a jednocześnie warstwy społecznej, która przez wieki była uważana przez szlachtę za niezdolną do podtrzymania narodowości! W tym powojennym okresie, niezależnie od tego, czy byłeś wierzący, czy nie, dopóki byłeś antykomunistą (a większość była), naturalnie wspierałeś Kościół, identyfikowałeś się z Kościołem i wykorzystywałeś Kościół w swoim oporze przeciwko Marksizm-leninizm, przeciwko ateistom na stanowiskach władzy, przeciwko narzuconym przez Moskwę towarzyszom partyjnym, z których wielu było Żydami. Nauczanie religii zostało zakazane w szkołach, ale było prowadzone przez parafie. Frekwencja dobrowolna wyniosła prawie 100%; nie dlatego, że wszyscy rodzice byli żarliwie wierzącymi: była to forma protestu, forma wyrażania tożsamości narodowej, znak oporu — wyraźne, choć milczące stwierdzenie non possumus. (Dla porównania, w dzisiejszej Polsce frekwencja na lekcjach religii, która w międzyczasie została przywrócona do szkół, znacznie spadła i spada nadal). Więziony — a raczej przetrzymywany w areszcie domowym w różnych klasztorach — kard . w świecie anglojęzycznym) oraz podczas lektury Potopu(kilka lat później przerobiony na wspomniany wcześniej udany film) wpadł na pomysł przygotowania narodu na milenium polskiej państwowości. „Potop”, który w dużej mierze opiera się na faktach historycznych, informuje lub przypomina (w zależności od przypadku) czytelnikowi o trudnych czasach z historii Polski, kiedy kraj był zalewany przez wielu najeźdźców, a naród był na skraju wyginięcia . W tym czasie król polski Jan Kazimierz złożył uroczyste i religijne przyrzeczenie przywrócenia świetności Polsce, m.in. poprzez moralne odrodzenie narodu; to właśnie w tej powieści czytelnikowi przypomniano rolę, jaką częstochowski klasztor, a zwłaszcza rolę, jaką pełniła w tych trudnych czasach ikona Matki Boskiej (przypomnij sobie klęczący hołd złożony ikonie w Potopie. I tak też kard. zwolniony z aresztu w związku z poststalinowską odwilżą polityczną. „Konfesjonał i ołtarz narodu” — tak kiedyś określał on częstochowski klasztor, co odpowiada faktom. Zajmuje to samo miejsce w zbiorowej psychice narodu, co Santiago de Compostela dla Hiszpanów czy Lourdes dla Francuzów. Udaj się do klasztoru, a zobaczysz nieco większy niż w rzeczywistości pomnik kardynała Wyszyńskiego klęczący przed sanktuarium, w którym od 1382 roku wizerunek Matki Boskiej czczony jest przez pokolenia Polaków. Jeśli przyjrzysz się bliżej na obrazie zauważysz dwie blizny na jej prawym policzku, blizny, z których obraz jest powszechnie znany i powszechnie rozpoznawany. Nie, nie są częścią projektu artystycznego (o malarzu mówi się nie mniej niż o św. Łukaszu Ewangeliście): te blizny zostały zadane podczas najazdu husytów na klasztor. Husyci byli czeskimi — powiedzmy — heretykami, ale miecze, które pozostawiły blizny, dzierżyły polskie ręce! To pokazuje nam wieloaspektowy związek między narodem a jego wiarą katolicką. Czarna Madonna z Częstochowy Kardynał Wyszyński zainicjował program odnowy moralnej, który odczytał z murów obronnych klasztoru kilkuset tysiącom zgromadzonych tam ludzi. Powtórzył to, co król Jan Kazimierz uczynił w 1657 r., co z kolei opisał Henryk Sienkiewicz we wspomnianej powieści historycznej Potop. Moralna krucjata rozpoczęła się w 1956 roku i miała zakończyć się w 1966 roku, roku tysiąclecia polskiej państwowości. W ramach tej odnowy moralnej kopia Czarnej Madonny miała być przenoszona z parafii do parafii, w całym kraju, gromadząc lokalne społeczności na modlitwie, co irytowało władze. Bezradni, czując, że przegrywają bitwę o zbiorową duszę narodu, komuniści uchwycili obraz. Aresztowali ikonę! Jak zareagował kardynał Wyszyński? Kazał przewozić pustą ramę z parafii do parafii w całym kraju. Obecność Czarnej Madonny nigdy nie była postrzegana jako bardziej namacalna. Czy pamiętasz, dlaczego król Henryk VIII chciał egzekucji Tomasza More'a, mimo że jego były kanclerz milczał na temat wybryków króla? Ponieważ jego milczenie przemawiało głośniej niż słowa. Tak samo tutaj: Pusta rama, bez obrazu, a raczej ikony w środku, dla Czarnej Madonny jest ikoną. Do Polski została sprowadzona z Rusi (część dzisiejszej Ukrainy), która była wyznania prawosławnego. Północne terytorium między Polską a Rusią było okupowane przez Wielkie Księstwo Litewskie, pogańską jednostkę polityczną, która rządziła rozległymi ziemiami Rusi skądinąd chrześcijańskiej, po części zniszczonej, częściowo podbitej przez liczne najazdy tatarskie. Pogańskim książętom litewskim — głównie dzięki mariażom dynastycznym — udało się przejąć kontrolę nad tym, co dziś znamy jako Białoruś, prawie całą Ukrainę i ogromne połacie dzisiejszej Rosji. Władcy litewscy byli poganami niemal do końca XIV wieku. Jako takie były celem religijno-ideologicznych najazdów wojskowych przeprowadzanych przez Krzyżaków (niemiecki zakon wojskowy), W ideowo-religijnym celowniku Królestwa Polskiego znaleźli się także władcy litewscy. Ponieważ Krzyżacy zagrażali zarówno Polsce, jak i Litwie, dobrym pomysłem było połączenie sił obu państw (wraz z rozległymi terytoriami ruskimi pod panowaniem litewskim!) w celu odparcia niemieckich ataków. Za obopólną zgodą wielki książę litewski został królem Polski (1386), oczywiście pod warunkiem, że on i jego pogańscy poddani dadzą się ochrzcić. Powstał nowy organizm polityczny, na tyle potężny, by pokonać Krzyżaków w serii wojen, z których bitwa pod Grunwaldem (1410) opisana przez Henryka Sienkiewicza w powieści Krzyżacy i umiejętnie pokazana w filmie pod tym samym tytułem stał się częścią zbiorowej psychiki narodu jako ikona. Unia między Polską a Litwą (tj. Litwą i dużymi częściami Rusi, jak wspomniano powyżej), która później skonsolidowała się w postaci Rzeczypospolitej Obojga Narodów, spowodowała, że katolicyzm zrobił dalsze wyłomy na wschodzie i wkroczył nieco na prawosławie. Chrześcijaństwo. Z czasem na Litwie rozwinęło się podobne, typowo katolickie nabożeństwo do Matki Bożej, które zmaterializowało się w kulcie ikony maryjnej w Wilnie, w Kaplicy Ostrej Bramy. Kult był niemal wierną duchową kopią kultu częstochowskiego kultu Czarnej Madonny. Chociaż polscy władcy i szlachta byli na ogół tolerancyjni wobec innych wyznań chrześcijańskich, dążenie do sprowadzenia prawosławnych chrześcijan do wspólnej rzymskiej owczarni było silne. Zaprojektowano i wdrożono unię kościołów (1596), na mocy którego prawosławni, zachowując swoje obrządki, mieli zerwać stosunki z kościołami wschodnimi i uznać władzę papieża w Rzymie. Powołano do życia tzw. Jednolitą Cerkiew Prawosławną, która była kolejnym rozłamem wyznaniowym w Rzeczypospolitejrusskij mir — świat rosyjski: większość współczesnego ukraińskiego nacjonalizmu i tożsamości narodowej wywodzi się z tej unii cerkiewnej lub z tego rozłamu: Cerkiew prawosławna Rusi Wschodniej z Moskwą jako rodzącą się zasadą organizacyjną ruskiego miru(Kijów był wtedy miastem prowincjonalnym w Rzeczypospolitej Obojga Narodów) został skonfrontowany z prawosławnym kościołem spin-off, przez prawosławnych katolików rosyjskich. Aby spotęgować napięcia religijne i etniczne, stałe misje jezuickie działające na wschodnich terenach ogromnej Rzeczypospolitej wraz z licznymi Żydami działającymi z ramienia magnatów w charakterze rolników podatkowych, właścicieli młynów i karczm, dzierżawców gruntów itp. wywołały liczne powstania rosyjskojęzycznych, prawosławnych Ukraińców (choć nie znano ich wówczas pod tą nazwą) i skutkowały krwawymi łaźniami, rzeziami, masakrami i licznymi aktami czystek etnicznych polskich kolonizatorów i ich żydowskich towarzyszy podróży . Największe powstanie „ukraińskie” wybuchło w 1648 r.; wkrótce, w 1655 roku, Szwecja najechała Polskę od północy; w tym samym roku Rosja zaatakowała od wschodu; podczas gdy Ukraińcy zbliżali się do Lublina, Szwedzi zajęli Kraków, a Rosjanie Wilno (stolica litewskiej części Rzeczypospolitej). W rezultacie państwo polskie praktycznie przestało istnieć (a dokładnie w okresie opisanym przez Henryka Sienkiewicza i sfilmowanym przez Jerzego Hofmanna w Potopie , o którym mowa powyżej). To właśnie klasztor częstochowski skutecznie oparł się militarnie szwedzkiemu oblężeniu i zapoczątkował początkowo partyzantkę, a następnie regularną wojnę z agresorami. Okres ten ogromnie wzmocnił polski katolicyzm. Dlaczego? – Szwedzi jako luteranie znajdowali oparcie wśród luterańskich, kalwińskich i innych protestanckich mniejszości w Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Mówiąc wprost: mniejszości religijne dopuściły się zdrady stanu. Część z nich została wysiedlona po wojnie. – prawosławni chrześcijanie „Ukraińcy” stali się znienawidzeni za swoje masakry; – prawosławni Rosjanie byli nielubiani za zdradziecką współpracę ze Szwedami i wsparcie, jakiego udzielali „Ukraińcom”; ostatecznie ogromne połacie wschodnich ziem polskich (wraz z Kijowem) zostały przekazane przez „Ukraińców” Moskwie; – Żydzi wykazywali niewielką lub żadną lojalność wobec polskiego monarchy: i tak cieszyli się dużą autonomią, mieli własny parlament i zawsze pozostawali lojalni wobec obecnego okupanta. W ten sposób polskość zaczęła oznaczać katolicyzm; Katolicyzm najlepiej służył polskości, podczas gdy zewnętrzni wrogowie i wewnętrzni zdrajcy byli w większości niekatoliccy. W następnym stuleciu Rzeczpospolita z trudem podniosła się z „potopu”, który stopniowo umożliwił sąsiadom, zwłaszcza prawosławnej Rosji i luterańsko-kalwińskim Prusom, wykorzystanie mniejszości religijnych wewnątrz Rzeczypospolitej przeciwko samej Rzeczypospolitej. Wolność religijna była wczoraj politycznym atutem porównywalnym z dzisiejszymi interwencjami w imię demokracji czy praw człowieka. Także te interwencje sąsiedzkie w imię obrony praw innowierców skonsolidowały katolicką większość, która zaczęła postrzegać prawosławnych, luteranów, kalwinistów i Żydów jako ciała obce i wrogie, zawsze gotowe do współpracy z wrogiem zewnętrznym. . W bezprecedensowym w historii łańcuchu trzech kolejnych wydarzeń, które miały miejsce w latach 1772-1795 (mniej więcej równocześnie z wojnami o niepodległość Stanów Zjednoczonych i rewolucją francuską), Rzeczpospolita Obojga Narodów została metodycznie unicestwiona przez protestanckie Prusy, prawosławną Rosję i katolicką Imperium Habsburgów, coś w rodzaju trzech hitów, które ostatecznie zlikwidowały Kartaginę, z tym wyjątkiem jednak, że Kartagina została podbita w zasadzie przez jeden obcy podmiot. Powstania narodowe wypełniały cały XIX wiek, skierowane to przeciwko Rosji, to przeciwko Prusom, to przeciwko imperium Habsburgów: wszystkie zakończyły się niepowodzeniem. Jednak wszyscy oni skonsolidowali naród wokół katolicyzmu. Wśród powstańców byli księża katoliccy, często bez błogosławieństwa oficjalnego kościoła; Księża katoliccy często występowali jako dowódcy oddziałów partyzanckich i często ginęli w bitwach lub byli rozstrzeliwani publicznie, zależnie od przypadku. Odrodzenie polskiej państwowości na mniejszym obszarze w wyniku klęski trzech mocarstw, które trzymały Polskę w garści pod koniec I wojny światowej, zaowocowało odrodzeniem się państwa polskiego z bardzo liczną mniejszością żydowską i ukraińską . Większość tych pierwszych nie mówiła dobrze po polsku lub nie mówiła po polsku; większość z tych ostatnich była bardzo wrogo nastawiona do państwa polskiego. Wielu — zbyt wielu — z tych pierwszych było członkami wywrotowych organizacji politycznych, zwłaszcza „Polskiej” Partii Komunistycznej („Polska” w strasznych cudzysłowach, bo w rzeczywistości była bardziej żydowska); wielu — zbyt wielu — tych ostatnich brało udział w organizacjach terrorystycznych dokonujących zamachów terrorystycznych, z których najgłośniejszy był zamach na ministra spraw wewnętrznych w Warszawie w biały dzień (1935). Kiedy wybuchła II wojna światowa, Ukraińcy strzelali w plecy polskich żołnierzy; w latach okupacji niemieckiej Ukraińcy lubowali się w unicestwianiu całych miasteczek i wsi zamieszkałych przez Polaków — zwłaszcza na Wołyniu — a ich okrucieństwo szokowało zaprawionych w bojach, siejących śmierć niemieckich esesmanów. Kiedy wybuchła II wojna światowa, Ukraińcy strzelali w plecy polskich żołnierzy; w latach okupacji niemieckiej Ukraińcy lubowali się w unicestwianiu całych miasteczek i wsi zamieszkałych przez Polaków — zwłaszcza na Wołyniu — a ich okrucieństwo szokowało zaprawionych w bojach, siejących śmierć niemieckich esesmanów. Kiedy wybuchła II wojna światowa, Ukraińcy strzelali w plecy polskich żołnierzy; w latach okupacji niemieckiej Ukraińcy lubowali się w unicestwianiu całych miasteczek i wsi zamieszkałych przez Polaków — zwłaszcza na Wołyniu — a ich okrucieństwo szokowało zaprawionych w bojach, siejących śmierć niemieckich esesmanów. Koniec II wojny światowej oznaczał ponowne wytyczenie granic państwowych i przesiedlenia etniczne, co sprawiło, że Polska była prawie w 100% polska i w 100% katolicka, rządzona przez niewielką mniejszość komunistów, częściowo polską, częściowo żydowską, obie grupy ateistyczne, narzucone na naród przez stalinowską Rosję Sowiecką. Przy prawie całkowitym braku mniejszości religijnych, braku narodowej szlachty, w obliczu wrogiego przejęcia władzy przez Rosjan i Żydów, bez rzeczywistej legalnej opozycji politycznej, katolicyzm znalazł się w sile. Powiedzmy to jeszcze raz: pełniła rolę szlachty narodowej, pełniła rolę opozycji politycznej, pełniła funkcję spichlerza wartości narodowych, pełniła rolę przewodnika moralnego, pełniła rolę ostoi duchowej pociechy, pełniła funkcję przypomnienia Chwalebna przeszłość Polski. Wybór polskiego papieża i jego pierwsza wizyta w Polsce sprawiły, że ludzie podnieśli głowy; wywołało to również duchowy pozytywny ferment. Jak się dziś mówi, na mszach pod gołym niebem w kilku miastach, które odwiedził papież, pojawiły się setki tysięcy ludzi: ludzie widzieli, że stanowią większość; jednostki widziały, że nie są izolowane; jednostki widziały, że są miliony podobnie myślących ludzi, że są miliony, które mają dość marksizmu-leninizmu. Naturalnie Ruch Solidarności, który wybuchł dopiero rok później (1980 i ostatecznie doprowadził do upadku komunizmu) działał ramię w ramię z polskim Kościołem katolickim, a duchowieństwo pośredniczyło w wielu układach między opozycją a rządem lub partią komunistyczną . Na najwyższych szczeblach Ruchu Solidarności znajdowało się wielu byłych komunistycznych działaczy żydowskich i oni także W ciągu czterech dekad po drugiej wojnie światowej Polska mogła być komunistyczna, a mimo to nie zatraciła swojej zbiorowej, katolickiej duszy. Boże Narodzenie i Wielkanoc obchodzono uroczyście, podczas gdy radio i telewizja nie ośmielały się nadawać frywolnych programów ani muzyki podczas Triduum Paschalnego (co nie znaczy, że oferowano coś choćby w przybliżeniu religijnego). „Pan Tadeusz”, epopeja narodowa pierwszego wieszcza narodowego Adama Mickiewicza, była zawsze lekturą obowiązkową. Dzieci w szkołach państwowych musiały nauczyć się na pamięć kilku wersów wprowadzających do tego wiersza, z których dwa brzmiały tak: „O Panno Święta, której sanktuarium częstochowskie Można powiedzieć, że w dzisiejszej Polsce katolicyzm słabnie. Tak to jest. Najbardziej szokujące wydarzenia miały miejsce całkiem niedawno, kiedy po decyzji Sądu Najwyższego Stanów Zjednoczonych, pozostawiając stanom prawodawstwo dotyczące aborcji, tysiące młodych, wściekłych kobiet w akcie protestu wdarły się do kościołów, zakłócając Mszę Świętą, ponieważ obarczyły kościół odpowiedzialnością za bardzo restrykcyjne przepisy antyaborcyjne. Jednak nie bez powodu wspominam o zabiciu biskupa Stanisława na rozkaz polskiego monarchy czy o okaleczeniu twarzy Czarnej Madonny przez polskie ręce. Takie rzeczy się zdarzały, zdarzają i będą się zdarzać. Polscy katolicy byli wielkimi grzesznikami, cudzołożnikami, cudzołożnikami, mordercami, bluźniercami i tak dalej. Jeśli przyjrzysz się bliżej, możesz uciec z szalonymi wnioskami. W momencie, gdy robisz szeroki obraz, widzisz trend. Pamiętam, jak dorastając, myślałem, że ateizm w Związku Radzieckim był tak wieczny, jak wieczny wydawał się być Związek Radziecki. Nagle Związek Radziecki zniknął, podczas gdy rosyjskie prawosławie przeżywa odrodzenie. A zatem pozostaje ogólny obraz: tak jak duch Rosji jest prawosławny (nawet jeśli czasami religia jest tłumiona lub odrzucana), tak duch Polski jest katolicki (z tymi samymi zastrzeżeniami). A katolicyzm nie jest po prostu żydowskim spiskiem mającym na celu zniszczenie Białej Rasy. [1] Płyta DVD z angielskimi napisami . [2] Płyta DVD z napisami w języku angielskim . [3] Częstochowa /chen-staw-KHAW-vah/ [4] Płyta DVD z napisami w języku angielskim . [5] Jerzy /YEH-żyj/ [6] Wyszyński /vysh-IN-skee/ [7] Sienkiewicz /shyenk-YEH-veech/ |
Black Madonna of Częstochowa
https://www.theoccidentalobserver.net/2023/07/04/poland-the-nation-and-its-faith/
