How the baroness got her silver back
After 67 years, a chance discovery and a trip to Poland, Baroness Deech was handed back her family cutlery.
It was smuggled out of the Nazis’ grasp and hidden in a secret drawer in a small Krakow flat for more than 60 years, but a set of silver cutlery finally took pride of place in the home of a British baroness this week.
In a sequence of events even a Hollywood scriptwriter would struggle to devise, 16 knives and forks, thought to be more than 100 years old, were handed back to Ruth Deech, reuniting her with the items her family had last seen in 1941.
On Monday, the former BBC governor and Oxford college head completed a four-day, 1,800 km train journey, across four countries, to bring the silverware to her home in Oxford.
Artist Eugeniusz Waniek, a neighbour of her family in the small town of Ustrzyki Dolne, in south east Poland, had protected the items for 67 years.
Baroness Deech’s aunt, Helena Frankel, had passed the cutlery to him, wrapped in a tablecloth, as the Nazis raided the town. Risking his life, he buried it in his garden, before moving it to his Krakow home.
A year ago Baroness Deech and her relatives did not know the cutlery existed. But last September, following a chance conversation with a friend, Professor Waniek revealed he still had the bundle hidden in his drawer, and traced the remaining relatives of his friends the Frankels.
He died in April, aged 102, six months after learning the silver could be returned to their descendants.
Baroness Deech’s emotional collection of the cutlery took place without fanfare or civic ceremony. Poland still has no law to compensate Jews who lost assets in the war, a situation she continues to work hard to reverse.
Before leaving Krakow’s main railway station with the cutlery at 7am last Friday, the crossbench peer admitted the trip was a labour of love. She said: “This is the end of one epic journey, for the silver, and the beginning of another epic journey for me. It somehow feels appropriate to take it home by train.”
Her journey included stops in Berlin, Cologne and Brussels, and ended with a final Eurostar train to London. Baroness Deech chose the route after deciding attempts to transport the knives by plane would be too dangerous, either for fear of having them confiscated from her handbag, or stolen from her check-in luggage.
She had collected the cutlery last Thursday, travelling straight from the airport to the home of renowned historian Professor Norman Davies, an expert in Polish history, in Krakow.
Although she had visited the city and met Prof Waniek last October, due to Poland’s export laws she could not bring the silver back to Britain on that occasion.
Instead, it was moved to Prof Davies’s flat. After attempts to get an export licence through the British consulate in Warsaw and the Polish Embassy in London both failed, she eventually received the document after a friend in Krakow helped with the paperwork.
Baroness Deech said: “I could not have risked smuggling the items out without the licence. They are small but symbolic. I touch the cutlery and I know my grandparents, whom I never met, touched it too. It’s full of meaning; I couldn’t possibly put a price on it.”
Climbing the five flights of stairs to Prof Davies’ flat may have been strenuous, but Baroness Deech was in no mood to complain.
She was greeted by the historian’s housekeeper, who led her to a wardrobe and a small cutlery box.
Easing the silverware out of the container and gently examining it in detail for the first time, Baroness Deech said: “It’s the only thing I’ve ever touched that must have been touched by all those [relatives] we lost. This is the only thing that remains.
“The Nazis would execute someone for hiding this. Prof Waniek risked his life for this cutlery.
“It is a good indication of gentility. Using this elegant cutlery obviously meant something to the family. They lived in perfect harmony until war broke out.”
As the Nazis looted the town, Prof Waniek witnessed two women being shot dead for refusing to hand over their valuables. His own sister had been sent to Kazakhstan, where she starved to death, after the Red Army invaded at the start of the war.
Holding back tears, Baroness Deech said: “This feels like a homecoming. Although my journey home [to Britain] is arduous, it’s the least I can do. I feel my family are saying they are still here. They have left a mark and now I have it here.”
The assortment of cake forks, fish knives and other items, including a large, two-pronged serving fork, were in need of a good polish, but had otherwise been preserved in almost perfect condition. Only one piece has a blade missing. Baroness Deech plans to share the items between family members in Britain and Israel.
After the quick inspection of the items she left the flat in a hurry, beaming: “Mission accomplished.”
Her daughter Sarah, accompanying her on the trip, added: “What a nice ending for Prof Waniek. He must have imagined no one would ever claim it. This was closure for him.”
Joining them at the flat was Prof Waniek’s friend Marek Marko, who had made the reunion possible, following the most unlikely turn of events.He had been reading an interview with Prof Davies in a magazine last year and spotted the name Ustrzyki Dolne. This, he knew, was Prof Waniek’s home town. The article also mentioned Baroness Deech’s grandfather Moshe Frankel, once the mayor of Ustrzyki Dolne.
“I asked Prof Waniek if he knew a Moshe Frankel,” said Mr Marko. “He said: ‘My God, how do you know about him? I knew him and his family very well and I have a package from them.’”
The old man had then got up from his chair, gone to the drawer, and produced the bundle.
His efforts to protect his friends’ belongings had been, Baroness Deech said, an act of immense bravery. “When we met [in October] he clearly remembered my aunt. For the first five minutes of our meeting he did not say anything, but then he started to talk and his memory was excellent,” she said.
“He told me stories from nearly 100 years ago, when he was a boy. How he would play with the children from my family, how his mother taught the children in the town. She taught my father and uncles geography and French.
“Prof Waniek had the silver on the same tablecloth my aunt had wrapped it in. He insisted he give me it in person in a proper ceremony.”
Baroness Deech visited Ustrzyki Dolne in the 1990s, after the fall of Communism, and saw the home her family had lived in. Her determination to find out more about their history, and seek compensation for the properties confiscated during the war, has grown over many years.
She said being brought up on her father’s bedtime stories about life in the shtetl, and regularly sensing the effect of her mother’s grief and loss, had had a profound effect.
Almost all of the family’s history was lost after the war. Her father, Josef Frankel, a journalist and historian, had moved from Poland to Vienna to study as a young man. In 1938, when Hitler annexed Austria, Josef was at a conference in Prague.
He never returned home, either to Poland or Austria, instead making his way across Europe to London, arriving on September 3, 1939, the day war was declared on Germany.
For Mr Marko, the return of the cutlery drew emotions of a different kind.
He believes Prof Waniek felt he could die in peace after finally meeting the Frankels’ descendants last year.
He said: “It’s a miracle that he found the family. He waited for so long. After he met Baroness Deech last year he turned to me and said: ‘That’s it. I can go now.’”
Baroness Deech still faces a potentially lengthy battle for compensation for her family’s estate, including a block of flats in Krakow which belonged to her maternal grandmother, who was killed in a concentration camp, and a now-derelict oil refinery once owned by Moshe Frankel.
The total value of property lost in Poland during the war is estimated at around £15.4 billion (€18bn), but it is thought 80 per cent of claims would come not from Jews, but Poles who lost land.
A number of restitution bills have been considered by the Polish parliament, but ultimately failed due to lack of support or changes in administration.
Prime Minister Donald Tusk previously promised to resolve the issue by the end of 2008, but no agreement was reached.
Jak baronowa odzyskała srebro
Po 67 latach, przypadkowym odkryciu i podróży do Polski, baronowa Deech otrzymała swoje rodzinne sztućce.
Autor: Marcus Dysch, 13 sierpnia 2009
Baronowa Deech trzyma kilka cennych sztućców
Został przemycony z rąk nazistów i ukryty w tajnej szufladzie w małym krakowskim mieszkaniu przez ponad 60 lat, ale zestaw srebrnych sztućców wreszcie stał się dumny w domu brytyjskiej baronowej w tym tygodniu.
W sekwencji wydarzeń nawet hollywoodzki scenarzysta miałby trudności z opracowaniem, 16 noży i widelców, uważanych za ponad 100 lat, przekazano Ruth Deech, ponownie łącząc ją z przedmiotami, które jej rodzina ostatnio widziała w 1941 roku.
W poniedziałek były gubernator BBC i szef college'u w Oksfordzie odbyli czterodniową podróż pociągiem o długości 1800 km w czterech krajach, aby zabrać sztućce do jej domu w Oksfordzie.
Artysta Eugeniusz Waniek, sąsiad rodziny z małego miasteczka Ustrzyki Dolne w południowo-wschodniej Polsce, chronił przedmioty przez 67 lat.
Ciotka Baroness Deech, Helena Frankel, przekazała mu sztućce, owinięte w obrus, gdy naziści napadli na miasto. Ryzykując życiem, pochował go w swoim ogrodzie, zanim przeniósł go do swojego domu w Krakowie.
Rok temu baronowa Deech i jej krewni nie wiedzieli, że sztućce istnieją. Ale we wrześniu ubiegłego roku, po przypadkowej rozmowie z przyjacielem, profesor Waniek ujawnił, że wciąż ma ukrytą paczkę w szufladzie i wyśledził pozostałych krewnych swoich przyjaciół, Frankelsów.
Zmarł w kwietniu, w wieku 102 lat, sześć miesięcy po nauce srebro mogło zostać zwrócone ich potomkom.
Emocjonalna kolekcja sztućców Baroness Deech odbyła się bez fanfar i ceremonii obywatelskich. Polska nadal nie ma prawa do rekompensaty Żydom, którzy stracili majątek na wojnie, sytuacja, w której nadal ciężko pracuje, aby ją odwrócić.
Przed opuszczeniem głównego dworca kolejowego w Krakowie ze sztućcami o 7 rano w zeszły piątek, kolega z crossbacka przyznał, że podróż była pracą miłości. Powiedziała: „To koniec jednej epickiej podróży, dla srebra i początek kolejnej epickiej podróży dla mnie. W jakiś sposób wydaje się właściwe, aby zabrać go do domu pociągiem. ”
Baronowa Deech (z prawej) w mieszkaniu prof. Daviesa w Krakowie
Jej podróż obejmowała postoje w Berlinie, Kolonii i Brukseli, a zakończyła się ostatnim pociągiem Eurostar do Londynu. Baronowa Deech wybrała trasę po podjęciu decyzji o transporcie noży samolotem byłaby zbyt niebezpieczna, z obawy przed skonfiskowaniem ich z torebki lub kradzieżą z bagażu rejestracyjnego.
W zeszły czwartek zebrała sztućce, jadąc prosto z lotniska do domu znanego historyka prof. Normana Daviesa, eksperta w historii Polski, w Krakowie.
Chociaż odwiedziła miasto i spotkała się z prof. Waniekiem w październiku ze względu na polskie prawo eksportowe, nie mogła przywieźć srebra z powrotem do Wielkiej Brytanii.
Zamiast tego został przeniesiony do mieszkania prof. Daviesa. Po nieudanych próbach uzyskania licencji eksportowej przez konsulat brytyjski w Warszawie i ambasadę polską w Londynie, ostatecznie otrzymała dokument po tym, jak przyjaciel z Krakowa pomógł w papierkowej roboty.
Baronowa Deech powiedziała: „Nie mogłam zaryzykować przemytu rzeczy bez licencji. Są małe, ale symboliczne. Dotykam sztućców i wiem, że moi dziadkowie, których nigdy nie poznałem, też tego dotknęli. Jest pełne znaczenia; Nie mogłem na to położyć ceny. ”
Wspinaczka po pięciu schodach do mieszkania profesora Daviesa mogła być męcząca, ale Baronessa Deech nie miała ochoty narzekać.
Powitała ją gospodyni historyka, która zaprowadziła ją do szafy i małego pudełka na sztućce.
Wyrzucając sztućce z pojemnika i delikatnie po raz pierwszy dokładnie je oglądając, baronowa Deech powiedziała: „To jedyna rzecz, jaką kiedykolwiek dotknęłam, którą musieli dotknąć wszyscy [krewni], których straciliśmy. To jedyna rzecz, która pozostaje.
„Naziści zabiliby kogoś za to, że to ukryli. Prof Waniek ryzykował życiem za te sztućce.
„To dobry przejaw łagodności. Korzystanie z tych eleganckich sztućców oczywiście oznaczało coś dla rodziny. Żyli w doskonałej harmonii, aż wybuchła wojna. ”
Gdy naziści splądrowali miasto, prof. Waniek był świadkiem zastrzelenia dwóch kobiet za odmowę przekazania kosztowności. Jego własna siostra została wysłana do Kazachstanu, gdzie umarła z głodu po wkroczeniu Armii Czerwonej na początku wojny.
Wstrzymując łzy, baronowa Deech powiedziała: „To jest jak powrót do domu. Chociaż moja podróż do domu [do Wielkiej Brytanii] jest żmudna, to przynajmniej mogę to zrobić. Czuję, że moja rodzina mówi, że wciąż tu są. Pozostawili ślad, a teraz go mam tutaj. ”
Asortyment widelców do ciasta, noży do ryb i innych przedmiotów, w tym duży, dwuczęściowy widelec do serwowania, potrzebował dobrego polerowania, ale w przeciwnym razie został zachowany w prawie idealnym stanie. Brakuje tylko jednego elementu. Baroness Deech planuje udostępnić przedmioty między członkami rodziny w Wielkiej Brytanii i Izraelu.
Po szybkim sprawdzeniu przedmiotów opuściła mieszkanie w pośpiechu, promieniejąc: „Misja zakończona”.
Jej córka Sarah, towarzysząca jej w podróży, dodała: „Co za miłe zakończenie dla prof. Wanieka. Musiał sobie wyobrazić, że nikt nigdy tego nie zażąda. To było dla niego zamknięcie ”.
W mieszkaniu dołączył do nich znajomy prof. Wanieka, Marek Marko, który umożliwił zjazd, podążając za najbardziej nieprawdopodobnym zwrotem wydarzeń. W zeszłym roku czytał wywiad z prof. Daviesem w magazynie i zauważył nazwisko Ustrzyki Dolne. Wiedział, że to rodzinne miasto prof. Wanieka. W artykule wspomniano również dziadka Baroness Deech Moshe Frankel, niegdyś burmistrza Ustrzyk Dolnych.
„Zapytałem prof. Wanieka, czy zna Moshe Frankela” - powiedział Marko. „Powiedział:„ Boże mój, jak o nim wiesz? Znałem go i jego rodzinę bardzo dobrze i mam od nich paczkę. ”
Starzec wstał z krzesła, podszedł do szuflady i wyjął paczkę.
Jego wysiłki, by chronić dobro swoich przyjaciół, były, jak powiedziała baronowa Deech, aktem ogromnej odwagi. „Kiedy spotkaliśmy się [w październiku], wyraźnie pamiętał moją ciotkę. Przez pierwsze pięć minut naszego spotkania nic nie powiedział, ale potem zaczął mówić, a jego pamięć była doskonała - powiedziała.
„Opowiedział mi historie sprzed prawie 100 lat, kiedy był chłopcem. Jak bawi się z dziećmi z mojej rodziny, jak jego matka uczyła dzieci w mieście. Uczyła geografii mojego ojca i wujków oraz języka francuskiego.
„Profesor Waniek miał srebro na tym samym obrusie, w który owinęła go ciotka. Nalegał, by osobiście dał mi je podczas właściwej ceremonii”.
Baronowa Deech odwiedziła Ustrzyki Dolne w latach 90., po upadku komunizmu, i zobaczyła dom, w którym mieszkała jej rodzina. Jej determinacja, by dowiedzieć się więcej o ich historii i domagać się odszkodowania za mienie skonfiskowane podczas wojny, wzrosła o wiele lat.
Powiedziała, że wychowanie na dobranoc z opowieści ojca o życiu w sztetlu i regularne wyczuwanie skutków żalu i straty matki miało ogromny wpływ.
Prawie cała historia rodziny została utracona po wojnie. Jej ojciec, Josef Frankel, dziennikarz i historyk, przeniósł się z Polski do Wiednia, aby studiować jako młody człowiek. W 1938 roku, kiedy Hitler zaanektował Austrię, Josef był na konferencji w Pradze.
Nigdy nie wrócił do domu, ani do Polski, ani do Austrii, a zamiast tego udał się przez Europę do Londynu, przybywając 3 września 1939 r., Dzień wojny został ogłoszony w Niemczech.
Dla pana Marko powrót sztućców wywołał emocje innego rodzaju.
Uważa, że prof. Waniek uznał, że może umrzeć w pokoju po tym, jak w zeszłym roku poznał potomków Franklina.
Powiedział: „To cud, że znalazł rodzinę. Czekał tak długo. Po spotkaniu z Baronessą Deech w zeszłym roku zwrócił się do mnie i powiedział: „To wszystko. Mogę już iść. ”
Baronowa Deech wciąż boryka się z potencjalnie długotrwałą walką o odszkodowanie za majątek swojej rodziny, w tym blok mieszkalny w Krakowie, który należał do jej babki ze strony matki, która zginęła w obozie koncentracyjnym, a teraz opuszczona rafineria ropy naftowej należąca kiedyś do Moshe Frankela.
Całkowita wartość nieruchomości utraconych w Polsce w czasie wojny szacowana jest na około 15,4 mld GBP (18 mld EUR), ale uważa się, że 80% roszczeń pochodzi nie od Żydów, ale Polaków, którzy stracili ziemię.
Wiele ustaw o restytucji zostało rozpatrzonych przez polski parlament, ale ostatecznie nie powiodło się z powodu braku wsparcia lub zmian w administracji.
Premier Donald Tusk wcześniej obiecał rozwiązać sprawę do końca 2008 r., Ale nie osiągnięto porozumienia.
by on 27/02/2014 in Judaizm i islam
http://gazetawarszawska.eu/2014/02/27/zydowska-szmuglerka-okradla-polske/
