Lista Nagłych Zgonów: 20210602 Tadeusz Łapiński i Małgorzata Michalewicz. R4

• Nie żyją profesor nauk medycznych Tadeusz Wojciech Łapiński, specjalista chorób zakaźnych oraz jego żona Małgorzata Michalewicz, oboje byli pracownikami Uniwersyteckiego Szpitala Klinicznego w Białymstoku
• Profesor Łapiński przez współpracowników i przyjaciół nazywany Wojtkiem był pionierem walki m.in z HIV w Polsce. W ostatnich miesiącach stał na pierwszym froncie walki z covid-19. Oddany pracy i swoim pacjentom
• Byli po prostu szczęśliwi. Dwie córki już dorosłe, więc patrzyli w taką spokojną przyszłość. Wojtek nie chciał mówić o emeryturze, bo to oczywiście za wcześnie - wspomina przyjaciela prof. Robert Flisiak*

Igor Nazaruk: Jakim człowiekiem był prof. Łapiński?

Prof. Robert Flisiak: Był ciepłym, dowcipnym, skromnym człowiekiem. Trzymał się z tyłu, ale dużo znaczył dla mnie i całej kliniki, dla ludzi ze środowiska zakaźnego. Był naturalnym i praktycznym autorytetem. Pracowaliśmy wspólnie od 36 lat. Razem, tuż po studiach zaczynaliśmy pracę w Klinice Chorób Zakaźnych. Był bardzo ideowy, aż czasami nadmiernie. Bezinteresownie poświęcał czas pacjentom. Jeśli była potrzeba, był gotów cały czas poświęcić klinice. Taki był do końca, nie tylko będąc młodym lekarzem. W młodości poświęcanie siebie chorym było łatwiejsze. Wraz z wiekiem coraz trudniej. On do końca brał dyżury zawsze, kiedy było potrzebne wsparcie dla kolegów, czy dla mnie. Był zawsze gotowy. To nie takie mówienie na wyrost, to autentyczne zdarzenia.

Ten ostatni pandemiczny okres był dla was bardzo ciężki.

Tak. I wydawało się, że wyszliśmy już na prostą, że mamy oddech i możemy wracać do normalności. Zaczęliśmy planować zmiany systemu pracy, organizacji oddziałów. Tym żyliśmy i w tym tygodniu chcieliśmy pewne rzeczy sfinalizować. Ta tragedia przerwała nam wiele planów.

Stał na pierwszej linii frontu walki z koronawirusem. To, przynajmniej na początku, kiedy nie było jeszcze wiadomo co i jak z tym wirusem wymagało wielkiej odwagi.

Na początku, to właśnie on służył wzorem młodym kolegom. Był doświadczonym praktykiem, który przeszedł już kilka różnych zagrożeń epidemicznych. W czasach, kiedy AIDS był takim odium, które odstręczało i sprawiało, że lekarze się bali pracować - razem przyjmowaliśmy pierwszych chorych, podawaliśmy leki, pobieraliśmy krew. Inni się bali, a my młodzi, odważni nie.

To były wczesne lata 90'?

Dokładnie rok 1990. Pierwszy pacjent zakażony HIV na Podlasie trafił ze Szczecina. Potem były kolejni chorzy, a gdy sytuacja z AIDS została opanowana, nadeszła rewolucja w leczeniu zakażeń innymi wirusami - HBV i HCV. Odnosiliśmy ogromne sukcesy. Wspominam zwłaszcza ten okres, gdy przechodziliśmy kolejne etapy rewolucji w leczeniu zakażeń HCV. To była bardzo ciężka, ale niezwykle satysfakcjonująca praca. Prowadzenie badań klinicznych - bez Wojtka, nie dałoby się tego wszystkiego zrobić.

• Prof. Tadeusz Łapiński zginął z żoną na prywatnej działce. Co się wydarzyło?

Czy ten ostatni pandemiczny okres może Pan jakoś porównać do tego co przeżywaliście na początku pracy z HIV?

To zupełnie inna historia, ale są pewne analogie. Półtora roku temu, czyli na początku pandemii to był przede wszystkim strach, a więc podobnie jak w roku 1990. Chodziło o przełamania lęku i dawanie wzorców, jak się zachować w kontakcie z pacjentami. Musieliśmy pokazać innym, że można się tymi chorymi opiekować nie bojąc się ich. To właśnie prof. Łapiński był tym, który pokazywał w praktyce, namacalnie swoim młodszym kolegom i studentom, to co trzeba robić. Niestety kosztowało nas dużo nerwów przełamywanie stereotypów i strachu paraliżującego innych lekarzy. Przez cały czas pandemii, mimo tego, że był codziennie w kontakcie z chorymi, to był przykładem na to, że jeśli się postępuje prawidłowo, to ryzyko zakażenia jest znikome.

Nie zachorował?

Nie. Nie uległ zakażeniu. Od początku pokazywał, jak trzeba postępować i formułował zasady takiego postępowania.

Niestety już pojawiły się spekulacje i teorie spiskowe, jakoby profesor i jego żona mieli paść ofiarą napaści, gdyż oboje mieli ogromną wiedzę na temat COVID-19.

Trudno mi jest to skomentować. Nic nie wskazuje na taki scenariusz, ale tym niech się zajmie prokuratura. Wojtek nie był twarzą medialną pandemii. Jeżeli ktoś tutaj miałby być zaatakowany to raczej ja, ale nie on. Wojtek nigdy nie pchał się przed kamery. Miał swoje poglądy, ale praktycznie we wszystkich istotnych kwestiach dotyczących COVID-19 byliśmy zgodni. Nie artykułował swoich opinii publicznie.

Kiedy widzieliście się ostatni raz? Jakie to było spotkanie?

Widzieliśmy się w dniu jego śmierci 2 czerwca. O godzinie 10 mieliśmy odprawę, jak co dzień. O 12 były wybory delegatów i nowych władz oddziały Polskiego Towarzystwa Epidemiologów i Lekarzy Chorób Zakaźnych. Wojtek był prezesem oddziału w Białymstoku. I przekazywał to swoje przewodniczenie Pani prof. Annie Malinowskiej. Był zadowolony, doceniony przez kolegów. Dostał bardzo dużo głosów jako delegat na zjazd towarzystwa. Niedawno wrócił z zasłużonego, krótkiego urlopu, był odprężony i żartujący. Wychodziliśmy na prostą. Zostawialiśmy za sobą te czarne dni pandemii i przed nami była nadzieja. Że będziemy wracać do normalnej opieki nad naszymi pacjentami. Odcovidowaliśmy już dwa oddziały, zaczęliśmy przyjmować innych chorych. Wszystko wyglądało optymistycznie.

A jacy byli razem? Jakim byli małżeństwem?

Byli po prostu szczęśliwi. Dwie córki już są dorosłe, więc patrzyli w taką spokojną przyszłość. Wojtek nie chciał mówić o emeryturze, bo to oczywiście było za wcześnie. Ale widać po nim było, że chciał cieszyć się życiem. Oboje też chcieli cieszyć się sobą.

Jakim był przyjacielem?

Dopiero teraz zaczynam się zastanawiać, jaki był. W zasadzie to jakim był, to powiedziałem. My codziennie od 36 lat mieliśmy sprawy do obgadania. Mieliśmy sprawy do ustalenia. Sprzeczaliśmy się i wspieraliśmy się.

Zdarzało się, że spędzaliście ze sobą czas poza pracą?

W tej chwili żałuję, że właśnie tego było za mało. To wynikało z rodzaju pracy. Zwłaszcza w ostatnich miesiącach, kiedy człowiek wychodził z pracy i chciał się zaszyć w domowych pieleszach i nigdzie nie wychodzić. Kiedyś, jak byliśmy młodsi, to spotykaliśmy się towarzysko częściej. Potem więcej czasu pochłaniała nam rodzina, praca w Klinice, którą przenosiliśmy zresztą do domu, bo naukę trudno ograniczyć do godzin pracy. Teraz żałuję. Ostatnio zapraszał mnie z żoną. Chciał pochwalić się domem, tym basenem i podzielić radością. No, niestety...

Robert Flisiak – białostocki lekarz, nauczyciel akademicki, profesor nauk medycznych, kierownik Kliniki Chorób Zakaźnych i Hepatologii Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku. Zawodowo szef, prywatnie serdeczny przyjaciel tragicznie zmarłego prof. Tadeusza Wojciecha Łapińskiego i jego żony Małgorzaty Michalewicz.